Huisvestingseisen pluimvee

Alle pluimveestallen voor biologisch pluimvee voldoen aan de volgende algemene normen:

• Een bruikbare oppervlakte van ten minste 30 cm breed met een helling van ten hoogste 8 graden met boven het gehele oppervlak een vrije ruimte van ten minste 45 cm hoogte. De oppervlakte van het nest wordt niet tot de bruikbare oppervlakte gerekend.
• Voldoende daglicht en voldoende natuurlijke ventilatie.
• Ten minste één derde van het vloeroppervlak is dicht.
• De dichte vloer strooit u voldoende in met bv. stro, houtkrullen, zand of turfmolm.
• De bruikbare oppervlakte mag vergroot worden door etages te plaatsen (geldt niet voor mestpluimvee). Maximaal drie etages zijn toegestaan. De begane grond telt mee als een etage.
• Gangbaar strooisel is toegestaan. Als hetzelfde materiaal, bv. stro, wordt gebruikt als strooisel en ruwvoer, moet al dit materiaal biologisch zijn
• Daglicht mag tot maximaal 16 uur per dag worden aangevuld met kunstlicht.
• Er is ’s nachts een ononderbroken periode zonder kunstlicht van minstens acht uur.
• Zitstokken en/of verhoogde zitniveaus (verhoogde zitniveaus niet toegestaan voor leghennen en ouderdieren) moeten beschikbaar zijn voor alle soorten pluimvee, met uitzondering van eenden en ganzen.
• Alle dieren moeten eenvoudig toegang hebben tot de uitloop.
• De lengte van de uitloopopeningen naar de uitloop is minimaal 4 meter per 100 m2 bruikbare oppervlakte.
• Hoger gelegen uitloopopeningen zijn voorzien van een loopplank of iets dergelijks.

Voor pluimveestallen met veranda’s (=wintergartens) gelden naast de hierboven genoemde normen de volgende aanvullende normen:

• De openingen van de pluimveestal naar de veranda hebben samen een totale lengte van ten minste 2 meter per 100 m2 bruikbare oppervlakte in de pluimveestal.
• De openingen van de veranda naar de uitloop hebben samen een totale lengte van ten minste 4 meter per 100 m2 bruikbare oppervlakte in de pluimveestal.
• Veranda’s tellen niet mee als binnenruimte en ook niet als uitloop.
• Wanneer er sprake is van een wettelijke ophokplicht voor pluimvee, en dus de toegang tot ruimten in de open lucht wordt verhinderd, mogen veranda’s voor broedvogels en jonge hennen tot 18 weken als openluchtruimten worden beschouwd als deze voorzien zijn van een barrière van metaalgaas om andere vogels buiten te houden.

Aanvullende normen voor de binnenruimtes voor leghennen

• In een compartiment zitten maximaal 3.000 leghennen.
• De pluimveedichtheid is maximaal 6 leghennen per m2.
• Zitstokken:
  • minimaal 18 cm zitstok per leghen.
  • Verhoogde zitniveaus zijn niet toegestaan.
• A-ruiters boven de roosters zijn toegestaan
• Maximaal 7 leghennen per legnest of 120 cm2 per leghen in een gemeenschappelijk legnest

Aanvullende normen voor de binnenruimtes voor opfokhennen en leghanen

• In een compartiment zitten maximaal 10.000 opfokhennen.
• De bezettingsdichtheid voor opfokhennen en leghanen is maximaal 21 kg levend gewicht/m2.
• Zitstokken of verhoogde zitniveaus of beide, met minimaal 10 cm zitstok per dier of minimaal 100 cm2 verhoogd zitniveau per dier. Dit moet beschikbaar zijn vanaf dat de dieren jong zijn.
• Vanaf 56 dagen toegang tot de uitloop geven.

Aanvullende normen voor de binnenruimtes voor vleespluimvee

(vleeskuikens, parelhoenders, eenden, kalkoenen en ganzen)

• Maximaal 21 kg levend gewicht per m2
• Zitstokken of verhoogde zitniveaus of beide:
  • Per vleeskuiken en parelhoender minimaal 5 cm zitstok of minimaal 25 cm2 verhoogd zitniveau.
  • Per kalkoen minimaal 10 cm zitstok of 100 cm2 verhoogd zitniveau.
  • Voor ganzen en eenden is geen zitstok vereist.
• Per stal maximaal 4.800 vleeskippen, 5.200 parelhoenders, 4.000 vrouwelijke eenden of 3.200 mannelijke eenden, 2.500 kapoenen, ganzen of kalkoenen.
• de totale nuttige oppervlakte in pluimveestallen voor het afmesten van pluimvee van een productie-eenheid bedraagt maximaal 1.600 m2 .

Aanvullende normen voor mobiele pluimveestallen

• Mobiele pluimveestallen moeten regelmatig, maar in elk geval tussen twee rondes, verplaatst worden, zodat er begroeiing beschikbaar blijft voor de dieren.
  
• Voor mestpluimvee mag het levend gewicht per m2 verhoogd worden van 21 kg naar 30 kg als het oppervlak van de mobiele stal kleiner is dan 150 m2.
• Voor legkippen, jonge hennen en leghanen gehouden in een mobiele stal gelden dezelfde normen als in een vaste stal. Dus max. 6 dieren per m2 voor legkippen en maximaal 21 kg levend gewicht per m2 voor jonge hennen en leghanen.
  
  
  

Let op: Voor een aantal normen zijn overgangsbepalingen van toepassing. Kijk hier voor de bepalingen en de voorwaarden.

Aanvullende normen voor de binnenruimtes voor leghennen

• In een compartiment zitten maximaal 3.000 leghennen.
• De pluimveedichtheid is maximaal 6 leghennen/ouderdieren per m2.
• Zitstokken:
  • minimaal 18 cm zitstok per leghen/ouderdier.
  • Verhoogde zitniveaus zijn niet toegestaan.
• A-ruiters boven de roosters zijn toegestaan.
• Maximaal 7 leghennen/ouderdieren per legnest of 120 cm2 per leghen/ouderdier in een gemeenschappelijk legnest.

Uitleg geïsoleerde buitenruimte

Een geïsoleerde buitenruimte is een ruimte die dicht kan aan alle buitenzijden, met als doel het kunnen sturen op de elementen die vallen onder de definitie van klimaat (wind, neerslag en temperatuur).

Dit houdt in dat de geïsoleerde buitenruimte:

• geen buitenklimaat heeft
• 24 uur per dag volledige toegankelijk is voor het pluimvee
• ruimschoots natuurlijke ventilatie en daglicht krijgt
• een klimaat heeft dat in die mate in lijn is met het stalklimaat, dat het geen beperking vormt voor de kippen om zich daar te bevinden
• de isolatie, de verwarming en de ventilatie ervoor zorgen dat de luchtcirculatie, het stofgehalte, de temperatuur, de relatieve luchtvochtigheid en de gasconcentratie beperkt blijven tot een niveau dat borg staat voor het welzijn van de dieren.

Leghennen

	Artikel in verordening	Kerngedachte	Leghennen (consumptie eieren)	Ouderdieren (broedeieren)
Etages	2020/464 art 15 lid 4	U mag gebruik maken van een etagesystemen met max. 3 etages bruikbaar oppervlak. Er moet aan bepaalde voorwaarden voldaan worden.	Van toepassing	Van toepassing
Overgangsbepaling	2020/464 art 26 lid 5 2020/464 art 26 lid 7		Overgangsbepaling geldt tot 1 jan 2030: voor die datum: 1. Verwijderen van extra etages (indien>3) 2. Zorgen voor mestopvang onder elke etage Gebruik van > 3 etages voor bruikbare oppervlakte niet toegestaan: hiervoor bestaat geen overgangsbepaling	Overgangsbepaling geldt tot 1 jan 2030: voor die datum: 1. Verwijderen van extra etages(indien>3) 2. Zorgen voor mestopvang onder elke etage Gebruik van > 3 etages voor bruikbare oppervlakte niet toegestaan: hiervoor bestaat geen overgangsbepaling
Zitstokken/verhoogd zitniveau	Zitstokken/verhoogd zitniveau	Pluimvee moet afhankelijk van het soort pluimvee de beschikking hebben over zitstokken en/of verhoogde zitniveaus.	alleen zitstokken toegestaan	alleen zitstokken toegestaan
Overgangsbepaling	2020/464 art 26 lid 4			Zorgen voor zitstokken (min 18cm/dier) voor 1 jan 2025
Conclusie per soort pluimvee			Indien 1/1/2022 >3 etages aanwezig, dan vóór 2030 verwijderen. Vanaf 2022 kunnen max 3 etages meetellen voor bruikbaar oppervlak. Zitstokken (18cm/dier) verplicht aanwezig (geen wijziging).	Indien 1/1/2022 >3 etages aanwezig, dan vóór 2030 verwijderen. Vanaf 2022 kunnen max 3 etages meetellen voor bruikbaar oppervlak. Zitstokken (18cm/dier) uiterlijk op 1 jan 2025.

Aanvullende normen voor de binnenruimtes voor opfokhennen en leghanen

• In een compartiment zitten maximaal 10.000 opfokhennen
• De bezettingsdichtheid voor opfokhennen en leghanen is maximaal 21 kg levend gewicht/m2
• Zitstokken of verhoogde zitniveaus of beide, met minimaal 10 cm zitstok per dier of minimaal 100 cm2 verhoogd zitniveau per dier. Dit moet beschikbaar zijn vanaf dat de dieren jong zijn.
• Vanaf 56 dagen toegang tot de uitloop geven

Opfokhennen en hanen

	Artikel in verordening	Kerngedachte	Opfokhennen	Leghanen		Etages	2020/464 art 15 lid 4	U mag gebruik maken van een etagesystemen met max. 3 etages bruikbaar oppervlak. Er moet aan bepaalde voorwaarden voldaan worden.	Van toepassing	Van toepassing
Overgangsbepaling	2020/464 art 26 lid 5 2020/464 art 26 lid 7		Overgangsbepaling geldt tot 1 jan 2030. Voor die datum: 1. Verwijderen van extra etages(indien>3) 2. Zorgen voor mestopvang onder elke etage Gebruik van > 3 etages voor bruikbare oppervlakte Overgangsbepaling geldt niet meer op 1 jan 2030	Overgangsbepaling geldt tot 1 jan 2030. Voor die datum: 1. Verwijderen van extra etages(indien>3) 2. Zorgen voor mestopvang onder elke etage Gebruik van > 3 etages voor bruikbare oppervlakte niet toegestaan: Hiervoor bestaat geen overgangsbepaling
Zitstokken/verhoogd zitniveau	2020/464 art 15 lid 5	Pluimvee moet afhankelijk van het soort pluimvee de beschikking hebben over zitstokken en/of verhoogde zitniveaus.	Zitstokken en/of zitniveaus zijn toegestaan	Zitstokken en/of zitniveaus zijn toegestaan
Overgangsbepaling	2020/464 art 26 lid 4		Zorgen voor zitstokken en/of zitniveaus (min 10cm of 100cm2/ dier voor 1 jan 2025	Zorgen voor zitstokken en/of zitniveaus (min 10cm of 100cm2/ dier voor 1 jan 2025
Conclusie per soort pluimvee			Indien 1/1/2022 >3 etages aanwezig, dan vóór 2030 een vierde etage verwijderen. Tussen 2022 tot 2030 mogen nog meerdere etages (>3) in de stal aanwezig zijn en tellen deze ook nog mee voor bruikbaar oppervlak. Vanaf 2030 kunnen max 3 etages meetellen voor bruikbaar oppervlak. En deze moeten voldoen aan alle voorwaarden. Zitniveaus en/of zitstokken moeten uiterlijk vanaf 1 jan 2025 voldoen aan voorwaarden (min 10 cm zitstok/vogel of min 100 cm2 verhoogd zitniveau/vogel) (N.B. Zitniveaus mogen meetellen als bruikbaar oppervlak indien ze voldoen aan eisen van etages) Zijn er vanaf 2030 meer dan drie etages aanwezig, mogen deze als verhoogd zitniveau's aanwezig zijn, maar tellen deze niet meer mee als bruikbare oppervlakte. "	Indien 1/1/2022 >3 etages aanwezig, dan vóór 2030 verwijderen. Vanaf 2022 kunnen max 3 etages meetellen voor bruikbaar oppervlak. En deze moeten voldoen aan alle voorwaarden (art 26.7 overgangstermijn geldt alleen voor jonge hennnen, niet voor leghanen). Zitniveaus en/of zitstokken moeten uiterlijk vanaf 1 jan 2025 voldoen aan voorwaarden (min 10 cm zitstok/vogel of min 100 cm2 verhoogd zitniveau/vogel)(N.B. Zitniveaus mogen meetellen als bruikbaar oppervlak indien ze voldoen aan eisen van etages) Zijn er vanaf 2030 meer dan drie etages aanwezig, mogen deze als verhoogd zitniveau's aanwezig zijn, maar tellen deze niet meer mee als bruikbare oppervlakte. "

Aanvullende normen voor de binnenruimtes voor vleespluimvee

(vleeskuikens, parelhoenders, eenden, kalkoenen en ganzen)

• Maximaal 21 kg levend gewicht per m2
• Zitstokken of verhoogde zitniveaus of beide:
  • Per vleeskuiken en parelhoender minimaal 5 cm zitstok of minimaal 25 cm2 verhoogd zitniveau
  • Per kalkoen minimaal 10 cm zitstok of 100 cm2 verhoogd zitniveau
  • Voor ganzen en eenden is geen zitstok vereist.
• Per compartiment maximaal 4.800 vleeskippen, 5.200 parelhoenders, 4.000 vrouwelijke eenden of 3.200 mannelijke eenden, 2.500 kapoenen, ganzen of kalkoenen
• de totale nuttige oppervlakte in pluimveestallen voor het afmesten van pluimvee van een productie-eenheid bedraagt maximaal 1600 m2.

Vleeskuikens

	Artikel in verordening	Kerngedachte	Vleeskuikens
Etages	2020/464 art 15 lid 4	U mag gebruik maken van een etagesystemen met max. 3 etages bruikbaar oppervlak. Er moet aan bepaalde voorwaarden voldaan worden.	Etages waren en zijn niet toegestaan bij vleeskuikens
Overgangsbepaling	2020/464 art 26 lid 5 2020/464 art 26 lid 7		Niet van toepassing
Zitstokken/verhoogd zitniveau	2020/464 art 15 lid 5	Pluimvee moet afhankelijk van het soort pluimvee de beschikking hebben over zitstokken en/of verhoogde zitniveaus.	Zitstokken en/of zitniveaus zijn toegestaan
Overgangsbepaling	2020/464 art 26 lid 4
Conclusie per soort pluimvee			Zitniveaus en/of zitstokken moeten uiterlijk vanaf 1 jan 2025 voldoen aan voorwaarden (min 5 cm zitstok/vogel of min 25 cm2 verhoogd zitniveau/vogel)

Eisen aan compartimentering en uitloopopeningen voor opfokbedrijven

Met de invoering van de huidige biologische verordening gelden nieuwe normen voor uitloopopeningen en compartimentering van opfokstallen. Omdat een aantal opfokbedrijven ingrijpende wijzigingen moet doorvoeren om te kunnen voldoen aan deze normen, zijn hierover de afgelopen jaren veelvuldig gesprekken gevoerd tussen de pluimveesector, het ministerie van LVVN en Skal Biocontrole. Ook is er contact gezocht met de Europese Commissie. Het resultaat hiervan is dat Skal vanaf januari 2025 op de normen toezicht gaat houden en dat het in specifieke gevallen mogelijk is om gebruik te maken van een overgangstermijn.

Voor uitloopopeningen geldt een minimale lengte van 4 meter per 100 vierkante meter bruikbaar oppervlakte en voor compartimentering max. 10.000 dieren per compartiment. Wanneer een stal niet voldoet aan de genoemde normen in 2025, moet de ondernemer een plan van aanpak indienen bij Skal Biocontrole om aan de normen te gaan voldoen. Uit dit plan moet naar voren komen dat aantoonbaar een ingrijpende/structurele verbouwing van de stal noodzakelijk is om aan normen te kunnen voldoen.  Daarnaast bevat het plan een beschrijving van de bedrijfssituatie, een verklaring waarom niet wordt voldaan, een beschrijving van de benodigde verbouwing en een tijdlijn. Als het plan wordt goedgekeurd door Skal, kan tot 1 januari 2030 gebruik worden gemaakt van een overgangsregeling. Skal zal tijdens inspecties controleren of het plan voldoende wordt opgevolgd.

Aanvullende normen voor mobiele pluimveestallen

• Mobiele pluimveestallen moeten regelmatig, maar in elk geval tussen twee rondes, verplaatst worden, zodat er begroeiing beschikbaar blijft voor de dieren.
  
• Voor mestpluimvee mag het levend gewicht per m2 verhoogd worden van 21 kg naar 30 kg als het oppervlak van de mobiele stal kleiner is dan 150 m2.
• Voor legkippen, jonge hennen en leghanen gehouden in een mobiele stal gelden dezelfde normen als in een vaste stal. Dus max. 6 dieren per m2 voor legkippen en maximaal 21 kg levend gewicht per m2 voor jonge hennen en leghanen.