Voorkom afwijkingen in 2024, ontwikkel nu een risicobeheersplan!

Waarom is het risicobeheersplan bedacht? Wat zegt de wet?

“In de biologische verordening staat beschreven dat je als biologische ondernemer nu zelf een inventarisatie moeten maken van de processen die plaatsvinden binnen je bedrijf en of je binnen die processen met biologische producten te maken hebt. Dan volgt de risicoanalyse: welke risico’s zijn er in dat proces of met dat product met betrekking tot de biologische status? De analyse die dan is gemaakt wordt vervolgens gebruikt om een risicobeheersplan te maken: ik heb een bepaald risico gevonden, wat ga ik doen om dat risico te beheersen?”

Het voordeel voor consumenten is, dat zij een betrouwbaar biologisch product krijgen.

Wat is de meerwaarde van het risicobeheersplan?

“De meerwaarde is voor meerdere partijen; voor het bedrijf, omdat het de processen geïnventariseerd heeft en de risico’s in beeld zijn. Hiermee beheerst het bedrijf de risico’s, waardoor binnen het proces minder snel iets misgaat. De ondernemer en de medewerkers van het bedrijf hebben zo meer inzicht in wat er speelt binnen het bedrijf, zien hierdoor de risico’s en kunnen dit vervolgens beheren Zo wordt ervoor gezorgd dat het proces goed verloopt. Voordeel voor het bedrijf is dat de producten die ze maken voldoen aan de verordening. Het bedrijf heeft met het beheersen van de risico’s die er zijn veel minder kans dat de producten afgewaardeerd worden. Hiermee blijft de biologische status van het product gewaarborgd. Voor het bedrijf is er nog een voordeel. Het geeft inzicht in de bedrijfsprocessen tijdens een inspectie; door het laten zien van een goede bedrijfsbeschrijving in combinatie met het risicobeheersplan. De inspecteurs kunnen hier weer gebruik van maken tijdens hun inspecties. Het voordeel voor consumenten is, dat zij een betrouwbaar biologisch product krijgen, wat het uitgangspunt van Skal Biocontrole is. Dit is tevens een meerwaarde, wat aansluit bij de missie van Skal."

Biologische bedrijven moeten al een risicoanalyse maken, wat is het verschil met het risicobeheersplan?

“De risicoanalyse is een beschrijving van de bedrijfsprocessen in relatie tot de biologische producten. Binnen die processen wordt gekeken welke risico’s zich voordoen in de biologische productie. De belangrijkste punten: er mag geen verwisseling tussen biologisch en niet biologische producten plaatsvinden. En geen contaminatie met de niet toegestane stoffen. Denk hierbij aan gebruikmaking tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen, genetisch gemodificeerde organismen (GGO) of een andere niet toegestane stof. Deze risico-analyse gebruikt de ondernemer om te kijken of dit binnen het proces plaatsvindt.”

“In het risicobeheersplan geeft de ondernemer aan welke risico’s er zijn geconstateerd, de voorzorgsmaatregelen die zijn bepaald en hoe deze risico’s beperkt worden. Als bedrijf kun je feitelijk beschrijven welke maatregelen genomen worden, door bijvoorbeeld met aparte opslagruimtes, gescheiden producten, schoonmaakprocessen of met gekleurde kratten te werken, om de risico’s zo klein mogelijk te maken en te beheersen.”

Ik heb een bepaald risico gevonden, wat ga ik doen om dat risico te beheersen?

Waarom eerst risicoanalyse en nu beheersplan?

“De risicoanalyse is onderdeel van het proces van het risicobeheersplan. De volgende stappen worden genomen in het plan:
Stap 1: Bedrijfsbeschrijving + processen, stap 2: Waar zitten de risico’s, stap 3: Wat gaat het bedrijf er aan doen om de risico’s te beperken (ik heb dit risico en ik ga dat doen om het te beheersen) en wanneer het risicobeheersplan klaar is, stap 4: Vastleggen. Bijvoorbeeld: hoe zorg ik dat biologische en niet biologische producten gescheiden worden geproduceerd? Dit wordt in documentatie vastgelegd. De inspecteur kan dit inzien. Stap 5: De evaluatie. Is mijn bedrijfsomschrijving, de analyse of het risicobeheersplan nog up-to-date? Zijn er nieuwe risico’s bijgekomen? Zo ja, dan geldt hiervoor dat de hele cyclus opnieuw uitgevoerd en aangepast moet worden. Plan-do-check-act.”

Kunnen biologische bedrijven hierbij advies krijgen?

“Skal Biocontrole geeft geen advies. Er is wel veel informatie te vinden op de website van Skal. Kijk ook eens mee bij collega-bedrijven, win advies in bij de verschillende ketengroepen, adviseurs (erfbetreders) of veevoerproducenten. Word lid van Bionext, de ketenorganisatie voor biologische productie, waar ook veel informatie te vinden is. In de wereld van landbouw is het nieuw, maar voor verwerking en handel was het al verplicht."

Wat zijn de gevolgen wanneer men niet voldoet?

"Wanneer de Skal-inspecteur constateert dat het risicobeheersplan niet volledig is, krijgt het bedrijf een lichte afwijking, wat hersteld moet worden. Dit controleert de inspecteur bij de volgende inspectie. In sommige gevallen wordt dit op kantoor beoordeeld. Had u in 2023 nog geen risico-analyse gemaakt en ontbreekt het risicobeheersplan in 2024? Skal noteert hiervoor dan een afwijking."

Tips voor bedrijven

“Kijk op onze website voor alle informatie over het risicobeheersplan, blijf evalueren als bedrijf en blijf goed naar je processen kijken. Zorg dat je up-to-date blijft.”