Zorgvuldigheid is het sleutelwoord rond betrouwbare biologische producten, vindt certificatiemedewerker landbouw Redmer van der Leest. “We vragen zorgvuldigheid van de bedrijven, dus die moeten we zelf ook betrachten.”

Voor hij bij Skal begon als certificatiemedewerker landbouw, werkte Redmer van der Leest bij zowel biologische als gangbare landbouwbedrijven. “Dat je vakinhoudelijke kennis hebt, de praktische kant van de landbouw kent en je je kunt verplaatsen in de manier waarop daarin gewerkt wordt, is altijd prettig als je in gesprek bent met bedrijven”, vertelt hij.

Certificatiemedewerkers zijn het eerste contact voor landbouwbedrijven. Als ze vragen hebben over de biologische wet- en regelgeving komen ze bij hen terecht. “We geven geen advies”, benadrukt Van der Leest. “We zijn echt een toezichthoudende organisatie, we houden toezicht op de regelgeving. Daarover kunnen we informeren, zonder een bedrijf een bepaalde richting in te duwen of tussen bedrijven te bemiddelen. Voor inhoudelijk advies zouden ze een adviseur in de hand kunnen nemen. Niet alle bedrijven die omschakelen realiseren zich dat.”

Certificaat

Verder beoordelen certificatiemedewerkers de rapporten die door een inspecteur opgesteld worden. “Inspecteurs gaan langs bij de bedrijven en maken daar een rondgang en beoordelen de administratie. Op basis van hun bevindingen maken ze een inspectierapport dat bij ons terechtkomt. Als het bedrijf voldoet aan de regelgeving, dan geven wij een certificaat af. Daarmee kan een bedrijf aantonen bij zijn afnemers of leveranciers dat hij biologisch gecertificeerd is.” Van der Leest krijgt te maken met alle primaire productie die onder de noemer landbouw valt: verschillende takken van veehouderij en teelt, maar ook champignonkweek en oesterkweek.

De schaal van de bedrijven is heel wisselend. “Sowieso zie je in de landbouw dat de bedrijven steeds groter worden. De biologische landbouw maakt dezelfde beweging. Gemiddeld gezien zijn biologische bedrijven kleiner dan de gangbare, maar er zitten ook behoorlijk grote bedrijven bij. Waarom ook niet: als je biologisch werkt in één kas, kan je ook zo werken in tien kassen.” Aan de andere kant ziet hij met name rond grote steden een trend van kleinschalige initiatieven die direct aan de consument verkopen.

Administratie

Waar bedrijven die omschakelen vaak aan moeten wennen, is dat ze anders moeten werken maar ook dat ze onder toezicht staan. “Er moet best veel bijgehouden worden aan administratie. De aanduidingen op de facturatie moeten kloppen, de certificaten van hun leveranciers en afnemers moeten worden bijgehouden. Dat zijn geen dingen die op goed vertrouwen kunnen, anders was een keurmerk ook niet nodig. Die administratieve last is voor bedrijven die omschakelen vaak wel een uitdaging.”

De complexiteit van een bedrijf is daarbij een belangrijkere factor dan de schaal. “Als je veel verschillende biologische producten verbouwt of produceert, dan heb je een grotere administratieve druk dan als je bijvoorbeeld maar vijf gewassen teelt.”

Betrouwbaar

Als bedrijven al een tijdje een certificaat hebben, gaat de administratie vaak prima. Wat nog wel eens misgaat, is dat er bij de aankoop van een nieuw perceel vergeten wordt dat aan Skal door te geven. “Ook als er een perceel wordt overgenomen van een andere biologische producent, moeten wij daarvan op de hoogte worden gesteld.”

Hij vindt het belangrijk dat een biologisch certificaat echt gebaseerd is op wat er gezien is in het veld en het daadwerkelijk voldoet aan de regels en betrouwbaar is. “Als je als certificatiemedewerker zorgt dat je goed op de hoogte bent van de huidige regelgeving en wat er speelt in de sector, je dingen zorgvuldig afweegt en je werk met aandacht doet, dan kun je helemaal achter het certificaat staan op het moment dat je dat afgeeft.”