Gelijke monniken, gelijke decertificaties

Dit jaar hebben we al drie bedrijven gedecertificeerd en één bedrijf opgeschort. Opvallend bij decertificaties is dat bedrijven het zelf niet aan zien komen. Ondanks de geconstateerde kritieke afwijkingen en onze pittige afwijkingenbrieven zien ze het eigen bedrijf echt als een betrouwbaar biologisch bedrijf. Ze zullen zich zeker niet herkennen in het beeld dat zij de spreekwoordelijke rotte appels zijn.
Als toezichthouder vragen we ons ondertussen bij elk bedrijf dat we decertificeren achteraf af: had dat niet eerder gekund of gemoeten?
Het is dan ook goed dat achter onze beslissingen een duidelijk sanctiesysteem ligt, als leidraad voor ons werk. De vragenlijst waar onze inspecteurs mee werken is gebaseerd op de biologische wetgeving. De afwijkingen die zij constateren kennen allemaal een standaard zwaarte en bijbehorende hersteltermijn. Zodat we in de basis alle bedrijven gelijk behandelen. Natuurlijk kunnen we van de standaard afwijken als de situatie daarom vraagt, maar de basis is dat alle bedrijven gelijk worden behandeld. Gelijke monniken, gelijke kappen. Ook wel het gelijkheidsprincipe genoemd, zoals de Algemene Wet Bestuursrecht dat ons voorschrijft.
Dat betekent ook dat alle biologische bedrijven bij meerdere kritieke afwijkingen of bij herhaling van kritieke afwijkingen de kans lopen dat ze opgeschort worden of gedecertificeerd.
Naast het gelijkheidsprincipe is ook het principe van proportionaliteit een leidraad in ons werk. Is de sanctie passend bij de afwijking? Met andere woorden: zijn we niet te streng of juist te coulant? De decertificatiebesluiten die we nemen gaan in tegen het belang van de individuele ondernemer, maar zijn ten bate van het grotere belang: de betrouwbaarheid van het biologische product voor de consument. En in het verlengde daarvan: de betrouwbaarheid van de biologische sector.
Om er als toezichthouder aan bij te dragen dat zowel het biologische product als de biologische sector betrouwbaar is, moeten we borgen dat we streng genoeg zijn. Ook als de biologische ondernemer de afwijking niet belangrijk vindt of zich geen rotte appel voelt. Wellicht is het dan een geruststellende gedachte dat we bij alle ondernemers even streng zijn. Gelijke monniken, gelijke decertificaties.